در بیستمین دور اجلاس اسلو، هیئت شرکت‌کننده طالبان از سطح وزیر و رهبران ارشد که در سال ۲۰۲۲ حضور داشتند، به سخنگو و مشاور تنزل یافت. وزارت خارجه نروژ که میزبان این نشست است این بار از هیچ‌یک از تصمیم‌گیرندگان طالبان دعوت نکرده است و افراد حاضر در این نشست در حد پیام‌رسان‌اند نه بیش از آن.
وزارت خارجه نروژ سال گذشته برای هیئت بلندپایه طالبان هواپیمای اختصاصی فرستاد و از طالبان در مقام یک هیئت مشروع دیپلماتیک میزبانی کرد. آنیکن هویتلفت، وزیر خارجه نروژ، همراه با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در مقابل رسانه‌ها حضور یافتند و به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند. همچنین، سال گذشته، از فعالان حقوق بشر و فعالان سیاسی مستقل و سازمان‌های بین‌المللی ناظر بر اوضاع افغانستان برای شرکت در این اجلاس دعوت شده بود، اما امسال هیچ‌یک از فعالان مدنی و فعالان سیاسی مستقل به این نشست دعوت نشدند.
این نشست در هتلی در بیرون از شهر اسلو با نظارت شدید امنیتی و با محدودیت‌های فراوان برای رسانه‌ها برگزار شد. یکی از شرکت‌کنندگان در این نشست، که از کابل به اسلو سفر کرده و از شخصیت‌های سیاسی همسو با طالبان است، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی گفت که به آنان گوشزد شده است که با هیچ رسانه‌ای صحبت نکنند.
به گفته این منبع، اعضای طالبان اجازه مصاحبه با رسانه‌ها و انتشار تصویر از جریان گفت‌وگوها را ندارند.
به نظر می‌رسد دلیل این عقب‌نشینی وزارت خارجه نروژ که میزبان این نشست است واکنش‌ها و اعتراض‌های گسترده در ژانویه سال ۲۰۲۲ به پهن شدن فرش قرمز زیر پای رهبران طالبان در اسلو و دعوت از آنان با هواپیمای اختصاصی بود.
ژانویه سال گذشته، انس حقانی، عضو ارشد شبکه حقانی، امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، مولوی مطیع‌الرحمان خالص، از بنیان‌گذاران طالبان، لطیف نظری، معاون وزارت اقتصاد طالبان، و چند عضو دیگر این گروه که در رده‌های تصمیم‌گیری اثرگذارند و نفوذ دارند در نشست حضور داشتند. انتشار عکس هیئت طالبان با هواپیمای اختصاصی که دولت نروژ به کابل فرستاده بود باعث واکنش‌های فراوانی شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مینه رفیق، فعال حقوق بشر ساکن اسلو، به ایندیپندنت فارسی گفت که اعتراض‌های گسترده سال ۲۰۲۲ در اسلو، که بیانگر خشم گسترده مهاجران افغان و شهروندان نروژی بود، وزارت خارجه نروژ را واداشت که دست از پذیرایی گرم از طالبان بردارد. به باور خانم رفیق، دولت نروژ نباید از پول مالیات مردم در تلاش برای تعامل با گروه‌هایی مانند طالبان هزینه کند.
مینه رفیق، که برای چهار روز از روز سه‌شنبه تا پنجشنبه در شهر اسلو تظاهرات سازمان‌دهی کرده است، یک برقع با خود دارد که نماد فرمان‌های زن‌ستیزانه طالبان شده است. او همچنین پارچه‌نوشتی را حمل می‌کند که روی آن شعار «به رسمیت شناختن طالبان، به رسمیت شناختن تروریسم است» نوشته شده است.
سابقه حضور طالبان در اجلاس اسلو
اجلاس اسلو روندی بین‌المللی برای گفت‌وگوها در مورد مسائل صلح و منازعه و دیپلماسی است که از ۲۰ سال پیش با میزبانی وزارت خارجه نروژ برگزار می‌شود. از سراسر جهان، افرادی با تجربه فعالیت‌های سیاسی، نظامی، حقوق بشری، موضوع‌های بشردوستانه، صلح، و آموزش برای شرکت در این نشست دعوت می‌شوند.
حضور طالبان در اجلاس اسلو به سال ۲۰۱۰ بازمی‌گردد. دولت نروژ تلاش‌های خود برای برقراری صلح در افغانستان را پیش از آن آغاز کرده بود، اما در سال ۲۰۱۰، سید طیب آغا، رئیس دفتر وقت طالبان در قطر، به این اجلاس دعوت شد تا در حضور شماری از مقام‌های دولت وقت افغانستان صحبت کند.
در آن زمان که طالبان کنترل هیچ‌یک از شهرهای مهم و شهرستان‌های افغانستان را در اختیار نداشتند و بیشتر در مناطق روستایی و کوهستانی حضور داشتند، حضورشان در اجلاس اسلو دستاورد مهمی برای آنان بود. وزارت خارجه نروژ در سال‌های بعد نیز همواره از نماینده‌های طالبان برای شرکت در اجلاس اسلو دعوت می‌کرد، اما در سال ۲۰۲۲، بلندپایه‌ترین هیئت طالبان با تشریفات ویژه وارد اسلو شد که واکنش‌های گسترده‌ای را به همره داشت.
این واکنش‌ها به حضور هیئت طالبان، به‌ویژه حضور انس حقانی در اسلو، باعث شد یوناس گار استوره، نخست‌وزیر نروژ، در مقابل رسانه‌ها در این مورد توضیح دهد. او گفت که از فهرست شرکت‌کنندگان طالبان اطلاعی نداشته و از حضور انس حقانی در اسلو از طریق رسانه‌ها آگاه شده است.
هیئت طالبان در اجلاس اسلو در سال ۲۰۲۲ وعده‌های فراوانی به شرکت‌کنندگان و به‌ویژه به وزارت خارجه نروژ داد، اما هیچ‌یک از این وعده‌ها، به‌ویژه در عرصه‌های حقوق بشر، حقوق زنان، و آموزش و اشتغال زنان و دختران عملی نشد.
محمد طیب آغا _ عکس از ایندیپندنت فارسی
وزارت خارجه نروژ چند ماه بعد از برگزاری آن نشست از عملی نشدن وعده‌های طالبان ابراز ناامیدی کرد. به نظر می‌رسد در کنار واکنش‌های گسترده مردم، عمل نکردن طالبان به وعده‌های داده شده در اجلاس سال ۲۰۲۲ نیز باعث شد تا امسال هیچ‌یک از اعضای ارشد و افراد تصمیم‌گیرنده طالبان به این نشست دعوت نشوند.
در بیستمین دور اجلاس اسلو که روز سه‌شنبه آغاز شد و روز پنجشنبه پایان می‌یابد، عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان، مولوی شمس‌الدین منصور، معاون پیشین وزارت داخله و مشاور کنونی سراج‌الدین حقانی، و مفتی روح‌الله عمر، از کارمندان وزارت دفاع طالبان حضور دارند. این افراد نه در سطوح تصمیم‌گیری در رژیم طالبان دخیل‌اند و نه صلاحیت آن‌چنانی در صحبت کردن به‌نمایندگی از طالبان دارند. به نظر می‌رسد، این بار برگزارکنندگان اجلاس اسلو فقط خواسته‌اند پیام‌رسان‌هایی از طرف طالبان دعوت کنند تا محتوای این نشست و تصمیم‌هایی را که گرفته می‌شود به رهبران طالبان در کابل برسانند.
